Heeft vitamine D invloed op de bloeddruk?

2 min lezen
Leefstijl

De relatie tussen de zonnevitamine en je cardiovasculaire gezondheid is wetenschappelijk onderbouwd. Sommige onderzoeken suggereren dat een voldoende vitamine D-spiegel mogelijk bijdraagt aan een gezonde bloeddruk. Dit komt doordat deze essentiële vitamine een rol speelt in het functioneren van je bloedvaten en het reguleren van hormonen die je bloeddruk beïnvloeden. Voor mensen met verhoogde bloeddrukwaarden kan het op peil houden van vitamine D-waarden daarom een belangrijke ondersteunende factor zijn.

Heeft vitamine D invloed op de bloeddruk?

De zonnevitamine blijkt een verrassend grote invloed te hebben op je cardiovasculaire gezondheid. Vitamine D-receptoren bevinden zich in vrijwel alle weefsels van je lichaam, waaronder ook in de wanden van je bloedvaten. Deze receptoren spelen een belangrijke rol bij het reguleren van ontstekingsreacties en de elasticiteit van je vaten.

Een van de belangrijkste mechanismen waarlangs vitamine D je bloeddruk beïnvloedt, is via het renine-angiotensine-systeem (RAS). Dit systeem regelt de bloeddruk door het aansturen van hormonen die de bloedvaten vernauwen of verwijden. Vitamine D lijkt een rol te spelen in het reguleren van processen die de bloeddruk kunnen beïnvloeden, zoals het renine-angiotensine-systeem.

Daarnaast is vitamine D essentieel voor je bloedvaten, zoals blijkt uit onderzoek. Het helpt bij het behoud van de gezondheid van de binnenbekleding van de bloedvaten (het endotheel) en bevordert de aanmaak van stikstofmonoxide, een stof die zorgt voor ontspanning van de bloedvaten.

Wat gebeurt er met je bloeddruk bij een vitamine D-tekort?

Bij een tekort aan deze belangrijke vitamine kunnen verschillende mechanismen in je lichaam verstoord raken, wat kan leiden tot een verhoging van je bloeddruk. Het eerdergenoemde renine-angiotensine-systeem kan overactief worden, waardoor je bloedvaten vernauwen en je bloeddruk stijgt.

Een vitamine D-tekort wordt in sommige onderzoeken in verband gebracht met verhoogde ontstekingsgevoeligheid. Deze ontstekingsreacties verminderen de flexibiliteit van je vaten en belemmeren een gezonde bloeddoorstroming. Hierdoor moet je hart harder werken om bloed door je lichaam te pompen, wat resulteert in een hogere bloeddruk.

Volgens het RIVM heeft ongeveer veertig procent van de Nederlandse bevolking een matige vitamine D-status (minder dan 50 nmol per liter). Risicogroepen zijn vooral baby’s, kinderen, vijftigplussers, zwangere vrouwen, mensen met een donkere huidskleur en mensen die weinig buiten komen. Een langdurig tekort aan vitamine D wordt geassocieerd met verschillende gezondheidsproblemen, zoals vermoeidheid of spierklachten.

Hoeveel vitamine D heb je dagelijks nodig voor een gezonde bloeddruk?

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine D verschilt per leeftijdsgroep en persoonlijke situatie. Voor volwassenen wordt over het algemeen een dagelijkse inname van 10-20 microgram (400-800 IE) geadviseerd door gezondheidsautoriteiten. Voor mensen met een verhoogd risico op een tekort of met cardiovasculaire problemen zoals een hoge bloeddruk, kan een hogere dosering wenselijk zijn.

Gezondheidsexperten zoals Richard de Leth, het brein achter OERsterk, adviseren om te streven naar een bloedwaarde van boven de 100 nmol/L en hiervoor dagelijks ongeveer 75 microgram (3.000 IE) vitamine D te nuttigen. Een goede vitamine D-status wordt in sommige onderzoeken geassocieerd met een gunstige bloeddruk.

Het is belangrijk om te beseffen dat je behoefte aan vitamine D seizoensgebonden is. In de wintermaanden, wanneer de zon in Nederland niet sterk genoeg is om voldoende vitamine D aan te maken, is suppletie voor vrijwel iedereen aan te raden. Overleg altijd met een zorgprofessional voor persoonlijk advies, vooral als je medicatie gebruikt voor je bloeddruk.

Kan vitamine D supplementen nemen helpen bij hoge bloeddruk?

Wetenschappelijk onderzoek naar de effectiviteit van vitamine D-supplementen bij hoge bloeddruk toont wisselende resultaten. Verschillende studies laten zien dat suppletie een positief effect kan hebben op de bloeddruk, met name bij mensen die een aangetoond vitamine D-tekort hebben. Het effect is vaak bescheiden, maar kan voor sommige mensen een waardevol onderdeel zijn van hun aanpak tegen hoge bloeddruk.

Voor de meest effectieve opname is de vorm van vitamine D belangrijk. Vitamine D3 (cholecalciferol) wordt over het algemeen beter opgenomen dan vitamine D2. Bovendien werkt vitamine D het beste in combinatie met andere voedingsstoffen. Zo is voor de optimale werking een combinatie met magnesium en vitamine K2 belangrijk. Magnesium is nodig voor de activering van vitamine D in je lichaam, terwijl vitamine K2 helpt bij de juiste verdeling van calcium.

Supplementen kunnen vooral zinvol zijn voor mensen die tot de risicogroepen behoren of die moeite hebben om via voeding en zonlicht voldoende vitamine D binnen te krijgen. Het is echter geen wondermiddel en werkt het beste als onderdeel van een bredere aanpak voor een gezonde bloeddruk, inclusief een gezond voedingspatroon, voldoende beweging en stressmanagement.

Welke voedingsmiddelen bevatten vitamine D die goed zijn voor je bloeddruk?

Hoewel je lichaam vitamine D hoofdzakelijk aanmaakt onder invloed van zonlicht, kun je ook via voeding een deel binnenkrijgen. Vette vissoorten zijn verreweg de rijkste natuurlijke bron van vitamine D. Denk hierbij aan makreel, zalm, haring en sardines. Deze vissoorten bevatten bovendien omega-3 vetzuren die op zichzelf ook gunstig zijn voor je bloeddruk.

Andere voedingsbronnen van vitamine D zijn:

Eidooiers (vooral van kippen die buiten lopen)
Paddenstoelen (met name champignons die zijn blootgesteld aan UV-licht)
Lever en andere orgaanvlees
Met vitamine D verrijkte producten zoals bepaalde margarines, plantaardige dranken en ontbijtgranen

Om deze vitamine D-rijke voedingsmiddelen optimaal in je eetpatroon te integreren, kun je bijvoorbeeld twee keer per week een vette vissoort in je menu opnemen. Een omelet met paddenstoelen bij het ontbijt of een salade met ei als lunch zijn andere praktische opties. Houd er wel rekening mee dat de hoeveelheid vitamine D in voeding relatief beperkt is, en voor de meeste mensen onvoldoende om aan de dagelijkse behoefte te voldoen, vooral in de wintermaanden.

Hoe beïnvloedt zonlicht je vitamine D-spiegel en bloeddruk?

Zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D voor je lichaam. Wanneer UVB-stralen van de zon op je huid vallen, zet een reeks biochemische reacties in gang die uiteindelijk leiden tot de productie van actieve vitamine D. Deze natuurlijke aanmaak is veruit de meest effectieve manier om je vitamine D-voorraad aan te vullen.

In Nederland is de zon echter slechts van april/mei tot augustus/september sterk genoeg om voldoende vitamine D aan te maken. Bovendien moet het zonlicht direct op de blote huid vallen – door kleding heen werkt het niet effectief. Binnen deze periode is de zon alleen tussen ongeveer 11:00 en 15:00 uur krachtig genoeg.

Hier ontstaat een dilemma: juist in dit tijdvak wordt geadviseerd niet onbeschermd in de zon te zitten vanwege het risico op huidschade en huidkanker. Zonnebrandcrème remt bovendien de aanmaak van vitamine D. Een praktische middenweg is om 5-10 minuten in het ochtendzonnetje te zitten zonder bescherming (afhankelijk van je huidtype), voordat je zonnebrandcrème aanbrengt of naar binnen gaat.

Voor mensen met een donkere huidskleur is het nog uitdagender om voldoende vitamine D aan te maken, omdat het hogere melaninegehalte in de huid de vitamine D-productie vermindert. Ook voor mensen die weinig buiten komen, is het moeilijker om via zonlicht genoeg vitamine D aan te maken.

Vitamine D en bloeddruk: wat zegt de wetenschap?

De wetenschappelijke literatuur over het verband tussen vitamine D en bloeddruk toont overtuigende aanwijzingen, maar er zijn ook tegenstrijdige resultaten. Verschillende observationele studies hebben een verband aangetoond tussen lage vitamine D-spiegels en een verhoogde bloeddruk. Deze studies laten zien dat mensen met een vitamine D-tekort vaker een hogere bloeddruk hebben.

Bij mensen met een tekort aan vitamine D is in sommige studies een lichte daling van de bloeddruk waargenomen na suppletie. De gemiddelde bloeddrukdaling is meestal niet groot, maar kan voor sommige mensen klinisch relevant zijn.

Er zijn echter ook studies die geen significant effect vinden van vitamine D-suppletie op de bloeddruk. Deze tegenstrijdige resultaten kunnen mogelijk worden verklaard door verschillen in onderzoeksopzet, studiepopulaties, doseringen en de uitgangsstatus van vitamine D bij de deelnemers.

Meta-analyses (onderzoeken die de resultaten van meerdere studies samenbrengen) suggereren dat vitamine D-suppletie een kleine maar significante verlaging van de bloeddruk kan veroorzaken bij specifieke groepen, met name bij mensen ouder dan 50 jaar en bij mensen met een vitamine D-tekort.

Praktische tips voor optimale vitamine D-waarden en een gezonde bloeddruk

Om je vitamine D-spiegels en bloeddruk in balans te houden, kun je de volgende praktische tips toepassen:

Probeer regelmatig buiten te komen, vooral in de zomermaanden. Een korte wandeling tijdens je lunchpauze kan al helpen.
Neem 5-10 minuten onbeschermd zonlicht (als je huidtype dit toelaat), voordat je zonnebrandcrème aanbrengt.
Eet twee keer per week vette vis en neem regelmatig andere vitamine D-rijke voedingsmiddelen op in je voedingspatroon.
Overweeg suppletie, vooral in de wintermaanden. Kies voor vitamine D3, bij voorkeur in combinatie met vitamine K2 en magnesium voor optimale opname.
Laat je vitamine D-waarden controleren via je huisarts, vooral als je tot een risicogroep behoort of bloeddrukproblemen hebt.
Combineer je vitamine D-strategie met andere bloeddrukverlagende maatregelen, zoals gezonde voeding, regelmatige beweging, voldoende ontspanning en een gezond gewicht.

Bij Vitaily begrijpen we hoe belangrijk het is om je vitamine D-waarden op peil te houden, niet alleen voor je bloeddruk maar voor je algehele gezondheid. Onze dagelijkse supplementen bevatten 75 microgram (3.000 IE) plantaardige vitamine D3, samen met 90 microgram vitamine K2 en 300 microgram magnesium voor optimale opname en werking. Voor mensen die kiezen voor gemak en continuïteit in hun gezondheidsroutine, is ons jaarabonnement de ideale oplossing. Zo maken we het makkelijk om je dagelijkse gezondheid te ondersteunen, zonder gedoe.